محمد مرادی مدیرعامل اتحادیه مرغداران میهن در گفت و گو با باشگاه خبرنگاران جوان، به موضوع تولید و بازار تخم مرغ، قیمت منطقی تخم مرغ و صادرات پرداخت.
وضعیت تولید تخم مرغ در کشور چگونه است؟
مرادی: برنامه ریزی تولید خطی است و در کشورما براساس ماه پرمصرف سال برنامه ریزی تولید انجام می شود که با گرم شدن هوا و تعطیلی مدارس با مازاد تولید روبرو می شویم که صادرات به تعدیل بازار و کاهش زیان تولیدکنندگان کمک می کند.
بنابر آمار ماهانه بالای ۱۱۰ هزارتن تخم مرغ تولید می شود که با احتساب سرانه مصرف ۸۵ هزارتن محصول در فروردین و اردیبهشت، تناسبی میان تولید و عرضه وجود ندارد که در نهایت مازاد تولید منجر به افت قیمت می شود.
علی رغم آنکه بخشی از مازاد تولید به بازارهای هدف صادر می شود، اما کفاف زیان مرغداران را نمی دهد. از این رو طبق ماده ۲۰ قانون نظام جامع دامپروری باید خرید تضمینی ماهانه ۱۰ هزارتن تخم مرغ مازاد توسط پشتیبانی امور دام انجام شود تا شاهد حذف گله ها و استمرار زیان مرغداران نباشیم به طوریکه مرغداران برای جوجه ریزی پولت بعدی کاهش می یابد.
در نیمه نخست سال صادرات جوابگوی مازاد تولید تخم مرغ نیست، از این رو پشتیبانی امور دام همانند مرغ باید اقدام به خرید تضمینی تخم مرغ کند.
قیمت کنونی تخم مرغ در بازار چقدر است و با نرخ منطقی چقدر اختلاف دارد؟
مرادی: قیمت کنونی هرکیلو تخم مرغ درب مرغداری ۳۰ هزارتومان معادل هر شانه ۶۰ هزارتومان است که کماکان از نرخ مصوب قبلی کمتر عرضه می شود، درحالیکه این کاهش قیمت برای مصرف کننده ملموس نیست که براین اساس انتظار می رود که در توزیع پایانی کالا، دستگاه های نظارتی ورود کنند.
بررسی ها نشان می دهد که قیمت کنونی هرشانه تخم مرغ در میادین و فروشگاه های زنجیره ای با نرخ ۱۰۰ هزارتومان عرضه می شود، درحالیکه قیمت مصوب هرشانه ۱۱۸ هزار و ۶۵۰ تومان است. اما بازهم این کاهش قیمت کافی نیست و با نرخ تخم مرغ درب مرغداری اختلاف دارد.
علی رغم پیگیری های مکرر، قیمت تخم مرغ اصلاح نشده است که انتظار می رود هرچه سریع تر این امر صورت بگیرد تا با خروج مرغداران از زیان شاهد حذف گله های جوان نباشیم. گفتنی است براساس برآوردهای صورت گرفته قیمت منطقی هرکیلو تخم مرغ با احتساب سود منطقی درب مرغداری ۶۰ هزارتومان است.
تولیدکنندگان انتظار دارند که ستاد تنظیم بازار هرچه سریع تر بهای تمام شده با سود منطقی مرغداران را محاسبه و نرخ منطقی و تمام شده را اعلام کند چراکه زیان مرغداران بسیار چشمگیر است. نکته حائز اهمیت دیگر آن است که دولت مداخلاتی که در نیمه دوم سال دارد و در بازار عرضه و تقاضا محدودیت ایجاد می کند، در نیمه نخست سال با خرید حمایتی باید از تولید حمایت کند.
از ابتدای سال تاکنون چه میزان تخم مرغ صادر شده است و همواره پیش بینی می شود تا پایان سال صادرات به چه رقمی برسد؟
مرادی: بنابر آمار از ابتدای سال تاکنون ۲۰ هزارتن تخم مرغ صادر شده است و پیش بینی می شود که صادرات به حداقل سال گذشته ۱۳۷ هزارتن برسد.
برنامه ریزی تولید تخم مرغ کشور همانند سال گذشته باید صادرات محور باشد به طوریکه همانند سال گذشته ممنوعیتی در صادرات نداشته باشیم و همواره پایبند به تعهدات باشیم.
سال گذشته در نیمه دوم سال به یکباره صادرات در راستای تنظیم بازار داخل به خاطر افزایش مصرف در کشور محدود شد. گرچه سال گذشته شاهد ممنوعیت نبودیم، اما محدودیت اعمال شد. درحالیکه با اصلاح قیمت، امکان صادرات همانند نیمه اول سال وجود دارد.
سال گذشته به رغم افزایش مکرر قیمت مصوب نهاده های دامی، اما قیمت تخم مرغ اصلاح نشد که براین اساس ناگریز به محدودیت صادرات شدیم.
تمام کشورهای همسایه ایران بازار صادرات تخم مرغ ایرانی هستند و در حال رایزنی برای صادرات تخم مرغ به روسیه نیز هستیم که کار آن در مراحل پایانی خود قرار دارد.
در حال حاضر ۷۰ شرکت تولیدکننده تخم‌مرغ به عنوان صادرکننده این محصول در حال فعالیت هستند و دیگر واسطه‌ای برای صادرات این محصول وجود ندارد
پتانسیل تولید تخم مرغ در کشور چقدر است و پیش بینی می شود که تولید تا پایان سال به چه رقمی برسد؟
مرادی: بنابر آمار با زیرساخت های فعلی پتانسیل تولید یک‌میلیون و ۵۰۰ هزارتن تخم مرغ در کشور وجود دارد که تا پایان سال پیش بینی می شود تولید به یک‌میلیون و ۴۰۰ هزارتن برسد.
با توجه به پتانسیل صنعت مرغداری و تولید در کشور، ظرفیت صادرات ۲۰۰ تا ۲۵۰ هزارتن تخم مرغ در کشور وجود دارد.
سرانه کنونی مصرف تخم مرغ چقدر است؟
مرادی: بنابر آمار در مقایسه با ۳ سال گذشته، سرانه مصرف تخم مرغ برای هر فرد از ۱۱.۵کیلو به ۱۴.۵ کیلوگرم افزایش یافته است که بالاتر از میانگین ۱۰.۵ کیلوگرم جهانی قرار دارد؛ سرانه مصرف تخم مرغ در کشورهای توسعه یافته ۱۸ تا ۱۹ کیلوگرم است که تلاش می‌شود سرانه این محصول در کشور کماکان افزایش یابد.
